Plaatsvervangende schaamte!

Ik heb het niet snel, maar afgelopen zaterdag was het zover…..Ik zat mij op de bank diep te schamen….Niet om wat ik had gedaan of gezegd, maar om wat ik zag in de documentaire “You’ve been Trumped” op NPOdoc.

NPOdoc is een zender waarop continu documentaires worden uitgezonden, een ideaal kanaal voor relatief ‘luie’ mensen als ik om jezelf te verdiepen in de verschillende onderwerpen die mijns inziens van belang zijn voor onze samenleving. De documentaires zijn qua onderwerpen zeer uiteenlopend, van reflecties op kunst via doorbraken in de wetenschap tot duiding van de geschiedenis, en natuurlijk geven ze een gekleurd beeld op basis van de overtuiging van de filmmakers. Maar als je er genoeg ziet krijg je toch een, op z’n minst, gemêleerd beeld. Bovendien is mijn vriendin verslaafd aan deze zender, dus ik zie er (meer dan) genoeg.

Maar even terug naar wat er met mij gebeurde tijdens het kijken naar de gelauwerde documentaire “You’ve been trumped” uit 2011 van de Britse filmmaker Anthony Baxter. De film documenteert de constructie van een zeer luxueus golf resort op het strand en de duinen van Balmedie in Aberdeenshire, Schotland. Het stukje kust bij Balmedie is aangewezen als Special Scientific Interest gebied vanwege de unieke duinverstuivingen die daar plaatsvinden. En een walhalla voor vogels dus mijn interesse was al snel gewekt.

De ons welbekende onroerend goed tycoon Donald Trump had het plan opgevat om op dat unieke stukje natuur het meest prestigieuze golf resort ter wereld te realiseren. Ofschoon ikzelf geen bal sla zie ik daar best nog wel de positieve kanten van in. Economische ontwikkeling van het gebied, structureel veel nieuwe banen en een golf resort laat ook nog redelijk wat groen over, zij het ietwat gecultiveerd, maar het is beter dan asfalt en beton.

Vanuit dat standpunt begon ik relatief neutraal de documentaire te volgen, mezelf voorspiegelend  dat natuurbescherming en economische ontwikkeling altijd op gespannen voet staan, met voor- en tegenstanders vanuit beide invalshoeken. Vooruitgang kent zijn prijs, zal ik maar zeggen.

Het tij keerde bij mij toen in de documentaire in beeld werd gebracht hoe onze Donald met de ‘local residents’ omging die niet wilde wijken voor zijn prestigieuze project. Pesterijen, zwartmakerij en het moedwillig hinderen van het dagelijks leven van de lokale bevolking (afsluiten water en electriciteit als gevolg van ‘bedrijfsongevalletjes) worden door ‘Donald en zijn mannen’ tot kunst verheven. Met als kers op de taart de neerbuigende uitlatingen van mister Trump himself aan het adres van de ‘locals’, mooi weergegeven in zijn uitspraak over een van de halsstarrigen: “His property is terribly maintained, it’s slum-like, it’s disgusting. He’s got stuff thrown all over the place, he lives like a pig”. Het feit dat zijn advocaten de BBC wilden beletten om de documentaire in 2012 uit te zenden sterkte mijn beeld dat de documentaire weliswaar een gekleurd beeld gaf maar geen complete onzin voorschotelde. De regionale en nationale Schotse politiek waren het niet eens, Beide kozen voor groen, maar de nationale politiek nadrukkelijk wel voor het ‘dollar-green’.

Voor Donald is het golf resort ‘just another deal, with a possible billion dollar payoff’. Voor de lokale bevolking vertolkt het de vernietiging van een – mondiaal gezien – uniek landschap en van de basis voor hun manier van leven.

Nogmaals…ik snap de spanning, zie het belang van beide standpunten, heb mijn eigen voorkeuren maar die zijn ook (groen) gekleurd. Maar de arrogantie van het (onvoorstelbaar) grote geld, het complete gebrek aan respect richting de onderliggende partij, de schaamteloosheid in de verkooppraatjes: die zaken maken bij mij plaatsvervangende schaamte los.

Ik schrijf graag over mijn observaties van vogels, waarbij ook vreemde vogels en hun gedrag de moeite waard zijn om naar te kijken.

Klik op bijgaande link voor een voorproefje: http://youtu.be/qaeqaAQ3XZA

Ik ben benieuwd wat deze documentaire met jullie doet….